Akaryakıt sektöründe köklü bir değişim kapıda! 1 Ocak 2025'te yürürlüğe girecek olan Ulusal
taşıt tanıma sistemi (UTTS), kayıt dışılığı önlemek amacıyla başlayacak büyük bir dönemin habercisi. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yakın bir zamanda katıldığı bir televizyon programında, UTTS'nin akaryakıt alan araçların plakalarına ilişkin sahtekarlıkları engelleyeceğini vurguladı.Turpak adlı taşıt tanıma teknolojisi firmasının Genel Müdür Yardımcısı Alper Önkol, bu devrim niteliğindeki dönemin detayları hakkında Hürriyet'e konuştu. Şu anki sistemde, her petrol dağıtım şirketinin kendi özel uygulaması aracılığıyla çalışan bir taşıt tanıma teknolojisinin kullanıldığını belirten Önkol, şunları söyledi:
Eskiden Eksik Fişler Toplanıyordu
"Şu an kullanılan taşıt tanıma sistemi, petrol dağıtım şirketlerinin kendi özel uygulamaları üzerinden çalışıyor. Plaka bilgisi, istasyonlardaki ödeme kayıt cihazlarına pompacılar tarafından manuel olarak giriliyordu. Bu durum, bireysel sürücülerin ödeme kayıt cihazı fişini almadığı zaman açığa çıkan kullanılmamış fişlere, farklı araçlara ait plakaların girilerek usulsüz şekilde aracın bağlı olduğu şirkete yakıt masrafı yazılmasına yol açabiliyordu. Yani bir şirket, açığa çıkan ama kullanılmayan fişleri usulsüz bir şekilde gider olarak gösterebiliyordu. UTTS ile ise her ticari araçta tek bir mali çip (UTB) kullanılacak. Sadece bu çip aracılığıyla bütün petrol dağıtım şirketlerinin istasyonlarından yakıt ikmali yapılacak, giderler gösterilebilecek ve mali değerde fişler alınabilecek."
Mevcut Sistem Ne Olacak?
Önkol, sözlerine şöyle devam etti: "Yeni sistemde her araç, sabit bir çipe sahip olacak ve bu çip aracın hangi petrol dağıtım şirketinin istasyonundan yakıt alacağını otomatik olarak belirleyecek ve ödeme işlemi istasyonda gerçekleşecek. Araç sahipleri, bir petrol dağıtım şirketiyle anlaşma yaparlarsa yakıt aldıktan sonra mali değeri olmayan bir bilgi fişi alacak ve bu ikmalin faturalaması ve ödemesi sonradan yapılacak. Araç sahiplerinin istasyonlardan yaptığı yakıt alımlarında istasyon görevlisi tarafından elle girilen plaka bilgisi üzerinden alınan yakıta ait ödeme kayıt cihazı fişi artık gider olarak gösterilemeyecek. Bu nedenle mevcut taşıt tanıma sistemi ile UTTS'nin bir süre paralel olarak devam etmesi mümkün olabilir."
Yerli Çip Zorunlu
Türkiye genelinde 12,500 akaryakıt istasyonu bulunuyor. Taşıt tanıma sistemiyle donatılmış araç sayısı ise 3,5 milyona yaklaşıyor. Filolarındaki araçların yakıt alımlarını kolaylaştırmak ve giderlerini izlemek amacıyla firmalar tarafından getirilen taşıt tanıma teknolojisi, Türkiye'de yaklaşık 25 yıldır kullanılıyor. Sektör yetkililerine göre, UTTS'nin 1 Ocak 2025'ten itibaren zorunlu hale gelmesiyle birlikte, taşıt tanıma sistemi olan 3 milyon araçla birlikte toplamda 8 milyon şirket aracına yerli UTB çiplerinin takılması gerekecek ve bu çipleri tanıyacak bir sistem, 12,500 civarındaki istasyona kurulmalıdır. Bu büyük değişim, akaryakıt sektörünü daha şeffaf ve verimli bir hale getirecek gibi görünüyor.
